پاسخ های گیاه جوبه اثرات متقابل سدیم – کلسیم در شرایط شور

نویسندگان

چکیده

اثرات متقابل Ca – Na روی رشد‘ جذب و انتقال عناصر Mn, N, P, Ca, K, Na در دو رقم از گیاه جو (L, var.Kavir Hordeum vulgare L.var. Local Baluch, Hordeum Vulgare) در محیط های غذائی با غلظت های مختلف NaCl همره با کلسیم‘ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش تنش شوری‘ موجب کاهش جذب وانتقال Mn, N, P, K,Ca در هر دو رقم جو می شود. با وجود این ‘ طیف اثر NaCl روی هریک از عناصر فوق‘ متفاوت است‘ افزودن کلسیم به محیط باعث کاهش اثرات تنش شوری بر رشد می شود و تا حد زیادی‘ کاهش در جذب و انتقال عناصر فوق الذکر را متوازن می سازد. دامنه اثر کلسیم در این دو رقم از جو متفاوت است بطوری که در رقم محلی بلوچ‘ افزایش مقدار کلسیم محیط کشت‘ اثر مثبتی روی رشد و تغذیه کانی در گیاهان در تنش شوری دارد‘ ولی اثر آن در رقم کویری‘ چندان مشخص نیست‘ بطوری که پایه هائی از گیاه در محیط دارای کلسیم با غلظت Ca=10 Mm غالباً دارای رشد مشخصه این گیاه در محیط دارای تنش شوری بدون کلیسم می باشند. از نظر تحمل شوری و انتقال Ca به بخش هوائی‘ تفاوتی بین این دو رقم جو دیده نمی شود‘ ولی در پاسخ به کلسیم افزوده شده به محیط متفاوت عمل می کنند. این امر نشانگر آن است که اثرات متقابل Na – Ca در محیط شور‘ از یک رقم به رقم دیگر (از آن گونه) متفاوت می باشد. با توجه به نکات یاد شده‘ سعی در اصلاح نبات و انتخاب ارقام مناسب با شرایط شور‘ ضرورت پیدا می کند.