مطالعه و مقایسه قاب بالان آبزی مردابهای امیرکلایه و انزلی در شمال ایران

آخرین تحقیق در مورد خانوادههای قاب بالان آبزی‘ خانوده های Haliplidae, Dytiscidae, Gyrinidae ایران توسط Mc'Cullers در سال 1976 انجام گرفته و لیستی مرکب از 67 گونه Dytiscidae که 35 گونه آن از 135 ایستگاه در تمام ایران جمع آوری شده تهیه نموده است. هفت گونه در شش ناحیه از استان گیلان در سال 1975 بدست آمده اند. ش – حسینی (1974) ده گونه از پنج منطقه آبزی نزدیک شیراز در استان فارس گزارش داده است.
از خانواده Haliplidae تاکنون پنج گونه در ایران شناخته شده است. گونه Peltodytes caesus تنها گونه ایست که از گیلان توسط Mc'Cullers در سال 1976 گزارش شده است و گونه های P. caesus, Haliplus variegates توسط ش – حسین (1974) در استان فارس جمع آوری شده اند.
از خانواده Gyrinus هفت گونه که چهارگونه به جنس Gyrinus تعلق دارند توسط Mc'Cullers در سال 1975 از ایران گزارش شده است. از استان گیلان تا بحال گونه ای از خانواده Gyrinidae گزارش داده نشده است ولی Zaitsev در سال 1975 گزارش داده است که گونه Gyrinus mithrae در جنوب دریای خزر که گیلان بخشی از آنست یافت می شود. ش- حسینی (1974) از دو مرداب در فارس یک گونه از Gyrinus که نامگذاری نشده است گزارش داده است.
از خانواده Haliplidae عملاً گونه ای از ایران شناخته نشده است بجز لیستی از دوازده جنس که توسط Mc'Cullers در 1976 گزارش شده است ولی محل پیدایش این جنسها مشخص نشده اند. تنها گزارش از خانواده Hydrophilidae را در مقاله ش – حسینی (1974) می توان یافت که جمعاً شش گونه از پنج ناحیه در فارس در طول یکسال تحقیق جمع آوری نموده است.
در این تحقیق فون قاب بالهای آبزی مرداب امیرکلایه و مرداب انزلی در شمال ایران مطالعه ومقایسه شده اند. جمعاً 31 گونه شامل 14 گونه Dytiscidae‘ دو گونه Haliplidae یک گونه Gyrinidae و 14 گونه Hydrophilidae در مرداب امیر کلایه به دست آمده اند. از این 31 گونه چهارگونه Dytiscidae رکوردهای جدیدی برای ایران می باشند. و نه گونه برای اولین بار از استان گیلان گزارش می شوند. از جنس Haliplus گونه Haliplus ruficollis رکورد جدید برای گیلان می باشد. علاوه بر این سه گونه Hydrophilidae برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. این سه گونه عبارتند از:
Helochares griseus, Limxenus niger Sphercheus emargintus,
از مرداب پهلوی جمعاً تعداد 29 گونه قاب آبزی بدست آمده اند. از این گونه ها‘ گونه Aulonogyrus concinnus (از خانواده Gyrinidae) گونه جدید برای گیلان می باشد در حالیکه گونه های
Dytiscus dimidiatus , Ilybius quadriquttatus (خانواده Dytiscidae) گونه های جدید برای فون ایران می باشند. بیست و چهارگونه قاب بالا آبزی هر دو مرداب وجود دارند در حالیکه هفت گونه در مرداب انزلی وجود ندارند و پنج گونه در مرداب امیرکلایه پیدا نشدند.
در این تحقیق برای نشان دادن اختلاف بین ترکیب فون دو مرداب و تغییرات تعداد قاب بالان در طی سال‘ درصد ترکیب فون قاب بالهای آبزی و ارزش اندکس تغییرات (Index of Diversity values) محاسبه شده اند و نشان داده شده است که تنوع تغییر گونه ها در مرداب انزلی خیلی کمتر از مرداب امیرکلایه می باشد در حالیکه تعداد گونه هائی که در مرداب انزلی بدست آمده اند کمی کمتر از تعداد گونه های بدست آمده در مرداب امیرکلایه بودند.