بررسی رخساره های آهکی و تفسیر محیط رسوب گذاری سازند کلات (کرتاسه فوقانی) در شرق حوضه کپه داغ در شمال شرق ایران

سازند کلات با سن ماستریشتین (کرتاسه فوقانی) در حوضه رسوبی کپه داغ قرار داشته و عمدتاً از سنگ آهک ماسه ای دانه متوسط و چند لایه ماسه سنگ وشیل تشکیل شده است. برای انجام این پروژه‘ پنج مقطع چینه شناسی در ناحیه سرخس اندازه گیری و مورد مطالعه قرار گرفته است. ضخامت این سازند از غرب به شرق کاهش می یابد بطوریکه در تنگ نیزار (مقطع تیپ و مقطع غربی) دارای ضخامتی معادل 285 متر بوده و در 8 شرقی ترین قمست در محدوده روستای پس کمر‘ ضخامت این سازند در حدود 86 متر است.
مطالعات میکروسکوپی انجام شده نشان داده است که رسوبات سازندکلات را می توان به پنج گروه میکروفاسیس آهکی تقسیم کرد که از طرف خشکی به دریا عبارتند از :
A1: Rudistid Biolithite
A2: Pelecypod, Redagal. Biosparite
B1: oosparite
B2: Bryozoan, Redagal, Echinoderm Biosparudite
C : Redalgal, Echinoderm Biosparite
تلفیق نتایج حاصل از مطالعات میکروسکوپی و شواهد صحرائی مشخص کرده است که میکروفاسیس های آهکی در سه محیط مردابی یا لاگونی (A1, A2)‘ سدی (B1,B2) و دریای باز ( C ) تشکیل شده اند.
علاوه بر رخساره های آهکی‘ دو رخساره آواری شیلی – مارنی و ماسه سنگی در این سازند دیده می شود. بخش عمده لایه های شیلی‘ مارنی که در قسمت میانی و فوقانی سازند وجود دارد توسط رسوبات آبرفتی پوشیده شده است. شیلهای بخش میانی منطقه کم عمق و کم عمق تر و احتمالاً لاگونی (وجود میلیولیده – روتالیده[1] ) را نشان می دهد‘ ضمناً با توجه به نوع ماسه سنگها (ساب – لیت آرنایت مچور – تاساب مچور) که عمدتاً در بخش فوقانی سازند دیده می شود این رخساره محیط حد واسط و احتمالاً ساحلی را نشان می دهد.