دولومیتی شدن بخش زیرین سازند الیکا

نویسندگان

چکیده

سازند الیکا (تریاس زیرین) در البرز مرکزی شامل توالی سنگهای پلاتفرم کربناته است که منطقه ای با وسعت بیش از 10000 کیلومتر مربع را می پوشاند و از واحدهای دولومیتی پایانی تشکیل یافته است.
مطالعات میکروسکوپی سنگهای دولومیتی بخش زیرین سازند الیکا در مقطع سربندان نشان می دهد که دولومیتهای مذکور حداقل از 7 نوع زیر تشکیل یافته اند:
1- دولومیتهای ریز تا متوسط بلور‘ منتظم تا نیمه منتظم (euhedral-subhedral) با سطوح صاف که در آن بافت رسوبی اولیه قابل تشخیص می باشد.
2- دولومیتهای متوسط بلور‘ منتظم‘ با سطوح صاف و هسته ابری (مات) و حاشیه های شفاف.
3- دولومیتهای شکری (sucrosic dolomite) متوسط بلور‘ متنظم بلور‘ با سطوح صاف و دارای تخلخل زیاد.
4- سیمان شفاف دولومیتی با بلورهای منتظم‘ دارای سطوح صاف در دیواره حفرات و شکستگیها و بصورت رشد اضافی در اطراف سایر بلورها و سیمان پرکننده فضای بین بلورها.
5- دولومیتهای ریزبلور‘ نیمه منتظم‘ مرتبط با فرآیندهای انحلال ناشی از فشار (pressure-solution)
6- دولومیتهای متوسط تا درشت بلور‘ نامنتظم‘ با سطوح ناصاف موسوم به گزنوتوپیک (xenotopic).
7- دولومیتهای زین اسبی (saddle dolomite)‘ درشت بلور‘ با خاموشی موجی در داخل حفرات و شکستگیها.
سه فاز جداگانه دولومیتی شدن در بخش زیرین سازند الیکا مشخص شده است که دولومیتهای آن عبارتند از: دولومیت سابخائی (نوع 1)‘ دولومیتهای مربوط به مخلوط آب شیرین و آب دریا موسوم به مدل دورگ (انواع 2‘3 و 4)‘ و بالاخره دولومیتهای تشکیل شده طی دفن رسوبات (انواع 5‘6 و 7).