پتروگرافی، دیاژنز و محیط رسوبی رسوبات تبخیری گرمسار؛ معدن نمک راهراهک

کانسار مورد مطالعه در 100 کیلومتری جنوب شرقی تهران قرار گرفته و از واحدهای چینه‌شناسی مختلفی به سن ترشیری تشکیل شده‌است. این توالی تبخیری قدیمی‌ترین واحد چینه‌شناسی در منطقه با سن ائوسن فوقانی- الگیوسن زیرین می‌باشد که خود از بخشهای نمک، گچ ، آهک، شیل و مارن و گدازه‌های قلیایی تشکیل شده است. به منظور بررسی محیط رسوبی و شرایط تشکیل و دیاژنز در توالی تبخیری و نیز ردیابی افق‌های پتاس‌دار که در بخش کلرایدی آن قرار گرفته‌اند، مطالعات صحرایی و پتروگرافی بر روی این مجموعة تبخیری انجام گرفت. مطالعات پتروگرافی حاکی از تبلور اولیة بلورهای کانی‌های تبخیری در کف حوضه است. سپس فرآیندهای واکنشی برگشتی مراحل اول دیاژنز، که همزمان با رسوبگذاری فعال بوده اند، این کانیهای اولیه را تحت تاثیر قرار دادند. تغییرات شیمیایی تدریجی و جزئی در شورابه ها، خود باعث آغاز فرآیندهای برگشتی شدهاند. این تغییرات شیمیایی ناشی از تبلور تدریجی کانیها و خروج آنها از محلول، و همچنین ورود آبهای جدید به حوضه هستند. در مرحلة بعدی این رسوبات تا اعماق کم تدفین شده‌اند. براساس مطالعات پتروگرافی و بررسی مجموعه کانی‌های موجود، منشاء شورابه‌های تأمین کنندة املاح دریایی بوده که البته امکان ورود برخی یونها به حوضه توسط آبهای ولکانوژنیک نیز وجود داشته است. فاز کوهزایی پیرنه در طی ائوسن فوقانی - الیگوسن زیرین با حرکات خشکی‌زایی همراه بوده‌ و باعث ایجاد یک حوضه کششی محلی در منطقه و تشکیل بازالتهای درون قاره‌ای گردیده است. در منطقة مورد مطالعه حوضه تبخیری دریایی کم عمقی با پایین رفتن سطح جهانی آبها در در طی این فاز کوهزایی تشکیل شده‌است. بدین ترتیب در این حوضه رسوبات تبخیری پلاتفرمی دریایی همگام با فرو نشست تدریجی حوضه و ورود متناوب آب دریا تشکیل شده‌اند.