زمین‌شناسی، کانی‌شناسی و ژنز کانسار بور قره‌گل- جنوب غرب زنجان

نویسندگان

چکیده

معدن بور قره‌گل تنها معدن بور فعال ایران است که در رسوبات سازند قرمز بالائی در 80 کیلومتری غرب- جنوب‌غرب زنجان قرار گرفته است. کانیهای تشکیل دهندة این کانسار بوراتهای آبدار منیزیم، منیزیم ـ کلسیم و کلسیم می‌باشند که هیدروبوراسیت (بورات منیزیم ـ کلسیم) مهمترین کانی کانسار است (حدود 80 در صد). دو سیستم گسلی محدودة کانسار را مشخص می‌کنند: سیستم گسلی با امتداد NE-SW بعنوان معبری برای محلولهای سازنده کانسار و همچنین ایجادکننده فضاهای لازم برای جایگزینی کانسار عمل‌کرده‌ و سیستم گسلی جوانتر با امتداد NW-SE تودة معدنی را در زمانهای بعدی قطع نموده‌ است. تودة معدنی بصورت عدسی‌های متقاطع با سنگ درونگیر رسی ‌ـ‌ مارنی با امتداد NE-SW در شکستگیهای موجود در هستة یک تاقدیس قرار گرفته است. آنالیزهای شیمیائی انجام شده بر روی سنگهای در برگیرنده کانسار نشان می‌دهد که با فاصله گرفتن از توده اصلی کانسار از میزان محتوی بور لایه‌ها کاسته می‌شود. بنظر می‌رسد سیالات جوی فرورو از طریق شکستگیهای تکتونیکی به اعماق کم رفته و پس از گرم شدن (بر اثر گرادیان ژئوترمال بالای منطقه) با ایجاد یک سلول همرفتی گرمایی با گردش در واحدهای منطقه موجب فروشست واحد‌های توفی شده‌اند. سپس این سیالات غنی از بور، در افقهایی که گسلها لایه‌های رسی- مارنی را قطع کرده‌اند (بواسطة مهیا بودن شرایط احیایی)، کانی‌سازی نموده‌اند. تأثیر دگرسانی در کانسار را بواسطة وجود کانی‌های ثانویه مانند کلمانیت و پریسیت می‌توان مشاهده نمود. این کانیها پس از تشکیل تودة اصلی کانسار بر اثر واکنش آبهای جوی فرورو با توده اصلی کانسار (هیدرو بوراسیت) تشکیل شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار