ساختار و تکامل ساختاری البرز در راستای مقطع دامغان‌ـ‌گرگان

نویسندگان

چکیده

البرز در فاصله میان جلگه گرگان و دشت دامغان ساختاری مشابه نوارهای چین‌خورده‌-‌گسلیده نازک ورقه را دارا است. گسلش راندگی و تشکیل ورقه‌های رورانده از بارزترین شکل تغییرات ساختاری دراین بخش می‌باشد. راندگی‌ها با هندسه دوپلکس‌های فورلندی و هینترلندی، ورقه‌های رورانده را از سمت شمال (هینترلند) به سمت جنوب (فورلند) بر روی یکدیگر رانده‌اند. راندگی‌ها دراین بخش از البرز به دو دسته: 1- راندگی‌های سیمرین که نتیجه کوتاه شدگی در اثناء کوهزایی تصادمی سیمرین بوده و زونهای برشی شکل پذیر را به نمایش می‌گذارند و2- راندگی‌های آلپی که نتیجه تاثیر کوهزایی آلپ بر این بخش بوده و زونهای برشی شکل پذیر شکننده- شکننده را به نمایش می‌گذارند، قابل تقسیم هستند. مطالعه ساختمانهای فرعی در ورقه‌های رورانده بیانگر آن است که هر یک ازورقه‌های رورانده در این نوار چین‌خورده- گسلیده در سه مرحله 1) کوتاه شدگی به موازات طبقه بندی 2) چین خوردگی و 3) تشکیل گسل راندگی، تشکیل شده‌اند. موقعیت ساختمان‌ها در این مقطع از البرز بیانگر آن است که راستای بیشترین کوتاه شدگی در این بخش از تریاس تا عهد حاضر NNW-SSE بوده‌است. تقارب میان خرد ورق ایران و ورق توران در طی کوهزایی تصادمی سیمرین و آلپ تنش لازم برای این کوتاه شدگی را فراهم کرده‌است.

کلیدواژه‌ها