ژئوشیمی و پترولوژی سنگ‌های آتشفشانی جنوب دانسفهان و جنوب کرج، ماگماتیسم همزمان جزایر قوسی و درون صفحه‌ای

نویسنده

چکیده

ژئوشیمی سنگ‌های آتشفشانی بازیک- حدواسط جنوب دانسفهان و جنوب کرج، وجود دو سری با ترکیب متمایز را نشان می‌دهد. سنگ‌های بازیک جنوب دانسفهان فقیر از ‏تیتانیم بوده (سری LT)، دارای ویژگی کالک‌آلکالن شاخص سنگ‌های آتشفشانی جزایر قوسی است و سنگ‌های بازیک جنوب کرج غنی از تیتانیم (سری HT) و نسبتاً الکالن بوده، مشخصه سنگ‌های آتشفشانی جزایر اقیانوسی است. اختصاصات سری LT عبارتند از: فراوانی‌های پائین عناصر با قدرت میدان بالا (HFSE) همچون Ta, Nb, Ti و فراوانی بسیار بالای عناصر لیتوفیل‌ درشت‌یون (LILE) همچون K, Ba, Sr. این مشخصات با منتسب نمودن سنگ‌های آتشفشانی سری LT به فرورانش لبه اقیانوسی نئوتتیس به سمت شمال در ائوسن هماهنگ می‌باشد. بدینترتیب سنگ‌های سری LT محصول ماگماتیسم یک گوه گوشته لیتوسفری متاسوماتیسم شده، است. سیالات آزاد شده از لبه اقیانوسی فرورونده نئوتتیس سبب این متاسوماتیسم بوده‌اند. از طرف دیگر سنگ‌های آتشفشانی هم سن و نسبتا بازیک بدست آمده از جنوب کرج، سری HT، نشانه‌هایی از یک گوشته منشاء عمیق‌تر داراست. این سنگ‌ها نسبت به سنگ‌های آتشفشانی جنوب دانسفهان، از عناصرنادر بویژه Nb و Ta غنی‌ هستند. الگوها و فراوانی‌های عناصرنادر سنگ‌های آتشفشانی جنوب کرج شبیه بازالت‌های جزایر اقیانوسی است و احتمالاً گواهی بر دخالت گوشته استنوسفری (پلوم) می‌باشد.

کلیدواژه‌ها