پالینواستراتیگرافی و پالئوژئوگرافی رسوبات کامبرین-جنوب غرب شهرستان شاهرود (کوه خرباش، نزدیک ده ملا) البرز مرکزی، شمال ایران

نویسندگان

چکیده

روی‌هم‌رفته 66 نمونه سطحی از سازندهای میلا، لشکرک و قلی از کوه خرباش (نزدیک ده ملا) جهت تعیین سن واحدهای سنگ چینه‌ای انتخاب و مورد بررسی پالینولوژی قرار گرفت. این مطالعه همچنین به منظور تعیین ارتباط جغرافیایی دیرینه ناحیه مورد مطالعه با نیمکره‌های شمالی و جنوبی در زمان ته‌شین شدن این رسوبات در پالئو زونیک، مورد مطالعه قرار گرفت. 52 پالینومورف (51 آکریتارش و یک جلبک) از این رسوبات گزارش گردید که بر مبنای ارزش بایواستراتیگرافی، شش بایوزون قابل تقسیم هستند. مجموعه آکریتارش زون I در رسوبات بخش بالایی سازند میلا ظاهر می‌شود که سن کامبرین بالایی دارد. مجموعه‌های آکریتارش زون‌های II تا IV در سازند لشکرک ظاهر می‌شوند و سن اردویسین زیرین (ترمادویسین- آرنیگین) دارند. مجموعه فسیلی V تا VI در سازند قلی وجود دارند و معرف اردویسین بالایی (کارادویسین-آشگیلین) برای این سازند می‌باشد. بر مبنای اطلاعات پالینولوژی حاصله، دو نبود چینه‌شناسی در داخل ستون چینه‌شناسی مورد مطالعه وجود دارد. اولین نبود چینه‌شناسی بین سازند قلی و لشکرک وجود دارد که این نبود چینه‌شناسی رسوبات اردویسین میانی را در بر می‌گیرد. دومین نبود چینه‌شناسی بین سازندهای قلی و جیرود وجود دارد که تمام رسوبات دوره سیلورین و دونین زیرین و میانی را در بر می‌گیرد. نبود چینه‌شناسی فوق‌الذکر احتمالاً با فاز کوهزائی کالدونین مطابقت دارد. مجموعه‌های متنوع آکریتارش در کامبرین بالایی (سازند میلا) و اردویسین زیرین و بالایی (سازندهای لشکرک و قلی) پیشنهاد می‌کند که یک محیط دریایی در زمان برجای گذاشتن این توالی رسوبی در ناحیه مورد مطالعه وجود داشته است. مقایسه گونه‌های آکریتارش گزارش شده از کوه خرباش(نزدیک ده ملا) با گونه‌های گزارش شده از سایر نقاط جهان پیشنهاد می‌کند که سلسله جبال البرز بخشی از خشکی گندوانا در زمان اردویسین بوده است

کلیدواژه‌ها