هر باریوم تخصصی گیاهان زراعی و هرز

1) اگر رستنیهای طبیعی محصول تلاش دیرینه طبیعت اند و به این بهانه بها دارند! و در هورتوریوم و هرباریوم حفظ می شوند‘ چرا گیاهانی که از تلاش های تازه بشر حاصل آمده ‘ به اقتصاد جوامع رونق داده‘ و حتی سرنوشت تمدن های آینده را رقم زده اند‘ مستحق تحقیق و طبقه بندی مستمر علمی نباشند؟ بی تردید توجه علمی سازمان یافته به گیاهان در خدمت بشر یکی از نشانه های پویایی و توانائی اقتصادی یک جامعه محسوب می شود. در بسیاری از کشورها موزه هائی برای گیاهان صنعتی ‘ ادویه ای‘ داروئی‘ آرایشی و امثال آن دایر کرده اند. حتی کلکسیون هائی از گیاهان میزبان آفت وبیماری ها نیز ترتیب داده اند. بیش از همه اینها‘ به ایجاد مجموعه های حاوی رده های وراثتی‘ شیمیائی ‘ سلولی و حتی اندامی از گیاهان‘ با اسامی و جلوه های گوناگون دست زده اند. اما جای ارزنده هر باریوم های گیاهان زراعی و هرز همچنان به قوت خاص خود باقی است.
2) گیاهان زراعی بعلت تغییراتی از قبیل مضاعف شدن تعداد اجزاء پیرامون گل‘ وجود اشکال و رنگهای جدید و ایجاد دو رگه های طبیعی و مصنوعی اغلب مورد بی مهری گیاهشناسان سنتی قرار می گیرند و به این اتهام که ‹‹کشت شده اند!›› و مشخصاتی دور از مشخصات گیاهان مشابه بومی پیدا کرده ان‘ جهت جمع آوری و نگهداری و هرباریوم های معمولی جلب نظر نمی کنند.
گیاه شناسان حق دارند! زیرا در حالی نامگذاری گیاهان معمولی از حدود ‹‹گونه›› تمام می شود‘ تازه نامگذاری گیاهان زراعی از حدود ‹‹گونه›› به بعد آغاز می گردد که جای اینها در دو هرباریوم متفاوت است. در هر حال‘ این گیاهان زراعی نه تنها باید از طریق ژنتیکی حفظ شوند و قوه نامیه بذرهای آنها در مناطق مناسب علی الدوام تجدید حیات گردد‘ بلکه باید با تشکیل هرباریوم گیاهان زراعی‘ نسبت به تهیه شناسنامه های سالیانه و منظم علمی برای هر یک از واریته های زراعی اقدام لازم بعمل آید.
3) وقتی صحبت از گیاهان زراعی است خودبخود موضوع علفهای هرز همراه آنها نیز به میان می آید و به موازات تشکیل هرباریوم گیاهان زراعی مسئله تشکیل هرباریوم علفهای هرز نیز مطرح می گردد.
در این مورد تذکر نکاتی چند ضروری می نماید:
آنچه مسلم است علفهای هرز نقاط مختلف کشور باید به تفکیک منطقه جمع آوری و در هرباریوم اختصاصی با تعیین هویت دقیق نگهداری شوند. علفهای هرز هر استان نیز با تفکیک گونه ها و تعیین غالبیت آنها باید در اینجا مورد نظر باشند. برای علفهای هرز مربوط به هریک از محصولات زراعی در هر استان و در همه کشورها نیز باید شناسنامه سالیانه انتشار فراهم آید. در این صورت راههای مؤثر کنترل آنها بهتر قابل پیش بینی است.
به علاوه ‘ با علفهای هرزی که از نظر کاهش دادن میزان محصولات زراعی شدیدتر از صدمات ناشی از آفات و بیماریهای گیاهان مزروع عمل می کنند‘ به طور اصولی تر مبارزه می گردد. بر این قیاس از هرباریوم ها منافع دیگری نیز بدست می آید.