ماگماتیسم الیگوسن در زون تراست زاگرس (محور صحنه- مریوان): دور دوم فرورانش نئوتتیس در پالئوژن

نویسندگان

چکیده

در جنوب‌غرب سنندج (محور صحنه- مریوان)، در زون ساختاری زاگرس رورانده، زنجیری ازتوده‌های نفوذی غالبا بازیک و حدواسط که توسط رگه‌های اسیدی قطع شده‌اند، با روند شمال‌غرب- جنوب‌شرق، به داخل سنگ‌های رسوبی کرتاسه و پالئوسن تزریق شده، سبب دگرگونی آنها تاحد رخساره آلبیت- اپیدوت یا پیروکسن هورنفلس شده است. علاوه بر توده‌های نفوذی، دربعضی نقاط گدازه‌های آتشفشانی غالبا بازیک نیز به چشم می‌خورند. درحاشیة غربی توده‌های نفوذی و در امتداد تراست‌های زاگرس اثراتی از ملانژ افیولیتی رخنمون یافته است. توده‌های نفوذی و سنگ‌های آتشفشانی وابسته به آنها متعلق به ائوسن پایانی- اولیگوسن بوده، غالباً دارای طبیعت کالک‌آلکالن و بعضی توله‌ایتی هستند. رفتار عناصر اصلی و کمیاب سنگ‌های آذرین منشاء یک گوشته هتروژن را برای این سنگ‌ها معرفی ‌می‌کند و از تعلق آنها به محیط‌های فرورانش خبر می‌دهد. زمان جایگزینی، موقعیت تکتونیکی و اختصاصات ژئوشیمیائی توده‌های آذرین حاکی از این است که پس از شکسته شدن پوسته اقیانوسی نئوتتیس در کرتاسه بالائی، فرورانش بخش جنوب غربی این پوسته به زیر بخش شمال‌شرقی آن در طول پالئوژن سبب این ماگماتیسم در دوره اولیگوسن شده است. اگر این احتمال درست باشد، برخورد نهائی دو صفحه عربستان و ایران باید در پایان اولیگوسن و در آغاز میوسن صورت گرفته باشد.

کلیدواژه‌ها