شواهد پتروگرافی حاکی از دگرشکلی دمای بالا در سنگ‌های حاشیه توده گرانیتوئیدی لخشک، شمال‌غرب زاهدان، ایران

نویسندگان

چکیده

توده گرانودیوریتی لخشک بخشی از نوار گرانیتوئیدی زاهدان-سراوان محسوب می‌شود که در زمان الیگومیوسن به صورت یک توده بیضوی شکل با امتداد شمال‌غرب-جنوب‌شرق در داخل رسوبات فلیشی ائوسن نفوذ کرده و به همراه سنگ‌های میزبان خود, مجموعاً بخشی از زون جوش‌خورده سیستان واقع بین دو بلوک لوت و افغان را تشکیل داده است. سنگ‌های حاشیه جنوب و جنوب‌غربی توده, در امتداد زون‌های برشی موازی با همبری توده که بیش از 400 متر ضخامت دارند, دستخوش دگرشکلی دمای بالا شده‌اند و فابریک‌هایی نظیر ساختارهای S-C پیدا کرده‌اند. دگرشکلی این سنگ‌ها در محل همبری با سنگ‌های میزبان, شدید بوده و به سمت داخل توده تدریجاً کاهش می‌یابد. کانی‌های اولیه ماگمایی نظیر پلاژیوکلاز و ارتوکلاز در این سنگ‌های بر اثر تحمل دگرشکلی شکننده دمای بالا، شکسته شده و شکستگی آن‌ها مجدداً با کانی‌های ماگمایی دمای بالا نظیر بیوتیت, پتاسیم‌فلدسپار و کوارتز پر شده است. بر اساس شواهد زیر به نظر می‌رسد دگرشکلی این سنگ‌ها در شرایط دمایی بالای سولیدوس و احتمالاً در حضور مقدار کمی مذاب اتفاق افتاده باشد: 1) پر شدن شکستگی بلورهای فلدسپار اولیه توسط مجموعه‌های دانه‌ریز کوارتز, پتاسیم‌فلدسپار و بیوتیت، 2) وجود دانه‌های کوارتز و فلدسپار در بین کلیواژهای تغییرشکل‌یافته بیوتیت، 3) همرشدی کوارتز و پتاسیم‌فلدسپار که به طور بخشی جایگزین پلاژیوکلاز شده‌اند، 4) حضور بافت گرانوفیری دگرشکل نشده در حاشیه بلورهای دگرشکل شده ارتوکلاز.

کلیدواژه‌ها