پتروگرافی و ژنز کانسار بوکسیت جاجرم

نویسندگان

چکیده

کانسار مورد مطالعه مهمترین کانسار بوکسیت در ایران است که هم اکنون در حال بهره‌برداری می‌باشد. افق اصلی این کانسار، که بر روی سطوح کارستی سازند الیکا توسعه یافته است، دارای ترکیب کانی‌شناسی دیاسپوری همراه با سیلیس و اکسیدهای آهن و تیتان می‌باشد. تشکیل این کانسار حاکی از دوره خشکی‌زایی در طی تریاس میانی تا اوایل تریاس بالایی و غلبه شرایط اقلیمی استوایی در این ناحیه است که همانند بسیاری دیگر از نقاط مختلف دنیا موجب تشکیل بوکسیت شده است. بافتهای اصلی مشاهده شده در افق بوکسیت سخت (معدنی) این کانسار شامل بافتهای دانه‌ریز، پورفیریک دروغین، اائیدی، پیزولیتی و بافت میکروکلاستیک است. عوارض دیاژنزی اصلی در این کانسار شامل تشکیل اوئیدها، پیزولیتها و نهشت سیمان دیاسپوری در برخی شکستگی‌ها است. فرایندهای اپیژنتیک، مانند آهن‌شویی و سیلیسی شدن مجدد، موجب تغییرات ثانویه در این کانسار شده است. در بسیاری از نمونه‌ها اثرات حمل مجدد نهشته بوکسیتی بصورت قطعات گرد شده اینتراکلاستها و ااوئیدها مشاهده می‌شود. با توجه به مطالعات صحرایی و آنالیزهای ژئوشیمیایی ظاهراً در اوایل دوره تریاس بالایی، تحت شرایط اقلیمی مناسب حاکم بر ناحیه، محصولات هوازدگی توده‌های ملافیری (بوکسیت اولیه) به مسافتهای کوتاه حمل شده‌اند و سپس در حفرات و گودالهای کارستی سازند الیکا بدام افتاده‌اند و عمل بوکسیتی شدن در این کارستها بر اثر گردش سیالات ادامه یافته است.

کلیدواژه‌ها