توصیف خصوصیات پتروگرافیکی و ژئوشیمیایی انواع مختلف دولومیتها درسازند باروت (البرز مرکزی)

نهشته‌های کربناته- تخریبی سازند باروت با سن احتمالی پرکامبرین در مقطع مورد نظر از270 متر توالی شیلهای رنگارنگ، ماسه‌سنگ بسیار ریزدانه، سیلت استون با بیش از 30 میان لایه آهکی و دولومیتی تشکیل یافته است. این مقطع در شمال شرق تهران در جاده تهران-فشم و در 1 کیلومتری غرب روستای زایگون (در البرز مرکزی) واقع است. بخش کربناته این سازند عمدتاً" شامل سنگهای استروماتولیتی است که غالباً از نوع استروماتولیتهای مسطح بوده ولی به اشکال
[laterally link hemispheroid (LLH)] و نیز [stacked hemispheroid (SH)] دیده می‌شود. بر اساس شواهد پتروگرافی) اندازه دانه و فابریک(و ژئوشیمیایی (نظیر آنالیزهای ایزوتوپی ?18O و ?13C و عنصری Mg,Na,Sr,Fe,Mn و Ca) چهار نوع مختلف دولومیت در سازند باروت تشخیص داده شده است. علت تنوع دولومیتها به دلیل تاثیر فرایندهای دیاژنتیکی اولیه و تاخیری است که منجر به تغییر ترکیب سیالات دولومیت ساز و در نتیجه تغییر در انواع این دولومیتها گشته است. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی بنظر می‌رسد که دولومیتهای سازند باروت عمدتا" در شرایط احیایی و تحت تاثیر دیاژنز تدفینی (کم عمق، متوسط و عمیق) تشکیل شده باشند. Mg مورد نیاز برای تشکیل دولومیت نوع 1 که بعنوان دولومیت اولیه و یا همزمان با رسوبگذاری در نظر گرفته می‌شود، از آب دریا تامین شده، درحالیکه Mg لازم برای تشکیل سایر انواع (دولومیتهای دیاژنتیکی) از تراکم شیلها و شورابه‌های حوضه‌ای نتیجه شده است. با توجه به فراوانی رسهای مونت موریونیتی و کلریتی در شیلهای سازند باروت و بر اساس کاهش مقدار MgO در این رسها بترتیب به میزان 37 و 84 درصد (مطالعات XRD و XRF شیلها)، می‌توان گفت که Mg لازم برای دولومیتی شدن به احتمال زیاد از تراکم شیلها
(shale pressing) نتیجه شده است. محاسبه مقدار مواد آلی در نمونه‌های کربناته سازند باروت نشان داده است که درصد مواد آلی در دولومیتها 3 برابر آهکها است. عقیده براین است که فرایند دولومیتی شدن در لایه‌های آهکی غنی از مواد آلی با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد و لذا بخشی از فرآیند دولومیتی شدن در این سازند را می‌توان به وفور نسبی مواد آلی در دولومیتها نسبت داد. دمای تشکیل دولومیتهای اولیه سازند باروت با توجه به معادله لند (1985) و با در نظرگرفتن?W آب دریای پرکامبرین فوقانی 1 ±3- و سنگین ترین ?18O دولومیکرایتها معادل052/5- بین 42 تا 50 درجه سانتیگراد محاسبه شده است.