بررسی تغییرات آبسزیک اسید (ABA) بافت برگ و مقاومت روزنه‌ای در ژنوتیپ‌‌های مقاوم و حسّاس به خشکی نخود (Cicer arientinum L)

نویسندگان

چکیده

آبسیزیک اسید (ABA) یک هورمون تنشی است که در سازگاری‌های گیاه به محیط‌های تحت تنش، دارای نقش‌های متفاوتی است. افزایش ABA بافت برگ، خروج آب از گیاه را از طریق بستن روزنه‌ها کاهش می‌دهد. به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر تغییرات ABA بافت برگ و مقاومت روزنه‌ای نخود، آزمایشی در شرایط گلخانه انجام گرفت. سه ژنوتیپ مقاوم شامل ICCV93040، MCC13 و MCC10 و دو ژنوتیپ حساس به خشکی شامل MCC120و MCC180 در دو شرایط تنش خشکی و رطوبت کافی در لوله‌های پلاستیکی (cm12 × 50) حاوی شن شسته شده رشد نمودند و از محلول غذایی هوگلند برای تغذیه گیاهان استفاده ‌شد. میزان رطوبت شن، در تیمار شاهد در حد ظرفیت زراعی و در تیمار تنش 25% ظرفیت زراعی بود. غلظت ABA بافت برگ توسط دستگاه HPLC تعیین شد. تنش خشکی تاثیر معنی‌داری بر غلظت ABA بافت برگ داشت و با افزایش مدت زمان قرارگیری گیاه در معرض تنش تا زمان گل‌دهی غلظت ABA افزایش و پس از آن به دلیل پیر شدن برگها غلظت ABA کاهش یافت. ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر تجمع ABA و مقاومت روزنه‌ای تفاوت نشان دادند. بیشترین و کمترین تجمع ABA به ترتیب در ژنوتیپ مقاوم به خشکی MCC13 و ژنوتیپ حساس به خشکی MCC120 با مقادیر(fw) ng g-13 و 29 مشاهده شد که یک اختلاف 10 برابری است. تنش خشکی مقاومت روزنه‌ای برگ را در ژنوتیپ‌های مقاوم و حساس به خشکی هر دو نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. اما در هر دو تیمار مقاومت روزنه‌ای در ژنوتیپ‌های مقاوم بیش از ژنوتیپ‌های حساس بود. همبستگی معنی‌دار و مثبتی بین غلظت ABA و مقاومت روزنه‌ای برگ در شرایط تنش خشکی مشاهده شد (87/0 = r) اما در شرایط رطوبت کافی رابطه فوق معنی‌دار نبود (21/0 = r)

کلیدواژه‌ها